*** 21 NİSAN 2020’DE YAPILAN İLKER TULUNAY VE ABDULLAH YILDIZ CANLI YAYIN BLOGUDUR.

Yamaç paraşütü nasıl doğmuş ve günümüze hangi oluşumlarla gelmiştir ?

Yamaç paraşütü sporu çok genç ve yeni bir spordur. Diğer ekstrem sporlara baktığımız zaman motor veya su sporlarına göre daha genç bir yapısı vardır. Bu sporu yapmaya 80’li yılların başında başlanıyor. İlk doğduğu yerlere merkez Avrupa ve Alpler diyebiliriz. Yelken kanat o dönemlerde çok popülerdi. Yelken kanat hiç bilmeyenler için söylüyorum üçgen şeklindedir. Yelken kanatla deneme yapıldığını gören paraşütçüler bundan etkilenip neden paraşütle denemiyoruz fikri ile başlıyorlar. Biz atlamak şeklinde tabir etmeyiz, uçuşlarımızı uçuş deriz. Fakat o zamanlarda atlamak şeklinde başlamıştır. Uçurumların kenarından serbest paraşüte koşarak başlamışlardır. Daha sonrasında diğer sportif hava araçlarından esinlenerek yamaç paraşütünün ilk profili ortaya çıkmıştır. Serbest paraşütten en büyük farkı biz alt ve üst olarak iki yüzey kullanıyoruz. Birbirine sel dediğimiz duvarlarla bağlı bir sistem ve hava bir yerden girip diğer yerden çıkamadığı için kanat profil oluşturuyor. Bu profilin ilk günlerde bize sunmuş olduğu performans ve emniyet çok düşüktür. Şu an gelindiği noktaya bakarsak çok ciddi ilerleme kaydetmiştir. Çığ gibi büyümüş olmasının sebebini de biraz daha portatif olmasına bağlıyorum.

Aslında ben şöyle biliyordum. Yüksek irtifa dağcılığı ve hiking yapanlar çok yüksek bir noktaya tırmandıkları zaman aşağıya yürüyerek inmek yerine paraşütle atlamayı tercih etmişlerdir. Bu konu hakkındaki düşüncen nedir ?

Aslında dağcılar alternatifi arttırabilmek adına bir opsiyon sunulduğunda ilgilenmişlerdir. Senin de dediğin gibi yüksek irtifa dağcıları belirli noktaya ulaştıktan sonra inmek için yamaç paraşütünü tercih etmişlerdir. Bu sporun hızlı yayılmasında onların çok büyük katkısı vardır. Yayılmasının tetikleyici sebeplerinden biri diyebiliriz.

Yamaç paraşütünün Türkiye’deki geçmişinden bahseder misin ?

Türkiye aslında Avrupa’ya göre geç kalmamıştır. 90’lı yılların başında faaliyetler başlamıştır. İlk reaksiyon gösteren gruplar Türk Hava Kurumu’dur. Sonrasında köklü üniversite kulüpleri diyebiliriz. 1996 yılında ilk düzenli okul, Türk Kuşu Genel müdürlüğünün altında THY’de kurulurken aynı tarihlerde ODTÜ Havacılık Topluluğu’nun da kayıtlı uçuşları vardır. O tarihlerde bütün pilotlar birbirine hakimdi.

Bize kendinden bahseder misin, Abdullah Yıldız kimdir ?

Ben 2001’de yamaç paraşütüne başladım. O zamanlarda 18 yaşındaydım. Sporla yakından ilgileniyordum. Ailemde de ilgilenen olduğu için bende o şekilde büyüdüm. Hatta babam da ekstrem sporcudur. 2001’de THY yamaç paraşütüyle tanışınca bir şeyleri fark ettim. Sürekli doğada olmak, kamp ortamında arkadaşlarla birlikte olmak hoşuma gitti. İlk tutkum aslında havacılık olarak başladı. Ama tabii sporda yeni geliştiğinden eğitmenlerimiz sürekli bunun vurgusunu yapıyordu. 2002 yılında pilot eğitimimi aldım. 2003 yılında kadrolu eğitmen olarak kariyerime başladım. Bu süreçte 2 yıl boyunca çok ciddi eğitimler aldım. Daha sonrasında bu 2003 yılında süreç başlayınca, işin içinde de çok farklı şeyler buldum. Eğitmenlik, yarışmalar, insanların ilk uçuş heyecanına tanıklık edebilmek ve üretici faktör olabilmek beni çok mutlu etti. Sonrasında hayatım bu oldu diyebilirim. Üniversiteden hemen sonra mesleğe adım attığım için kendimi dil konusunda eksik buluyordum. Bu yüzden mesleğe ara verip dil eğitimi için yurt dışına çıktım. Bununda beni tam anlamıyla tamamladığını düşünüyorum.

Yamaç paraşütü sporunu yapabilmek için fiziksel gereksinime ihtiyaç var mıdır?

Tandemde herhangi bir limitimiz yoktur. Çocukları bile çok rahat uçurabiliyoruz. Orta sağlık kondisyonunda bir arkadaşımız çok rahatlıkla bu sporu yapabilir. Eğitime gelindiği zaman 16 yaş sınırını tamamlamış olması gerekiyor. Sağlık kondisyonunda minimum kilomuz 40 maksimum kilomuz 100’dür. Bunun sebebi üreticilerin üretmiş olduğu kilo limitleridir. Sağlıklıysa aslında o limitlerde de yapılabilir. Fakat malzeme bulamayız. Herhangi bir kalıtımsal hastalığın olmaması gerekiyor. Bize; kalp hastalığı, şeker hastalığı, tansiyon, epilepsi gibi hastalıkların olmadığını kanıtlayan belge ile başvurmaları gerekiyor. Bunun dışında ekstre bir kondisyona ihtiyaç yoktur.

Tandemi, ne kadarlık bir eğitim sürecinden sonra tek başına yapabilirsin?

Genelde bir ilgi varsa havacılığa birinci uçuşu onun bir bahanesidir. Bir kere denedikten sonra garantiye alır. Tabii ilgi yüksek olunca tek başına uçmak için bir uçuş eğitimi yeterli olabiliyor. Fakat hiç aklında olmayan kişileri bile tandeme kazandırdık.

Uçuş sırasında inmek istiyorum yada bir daha yapmayacağım diyenler oldu mu?

Bunlar tabii ki oluyor. Dışarıdan görüntü çok güzel ve komik duruyor. İnsanlar havadayken normalde vermeyeceği tepkileri de verebiliyor, bunlar çok normal. Mesela uçuyoruz; o kişinin kasıldığını sesinin çıkmadığını görünce hemen soruyorum inmek ister misiniz diye. İnmek istediğini söyledikten bir, iki dakika sonra inişi gerçekleştiriyorum. Tabii bunu Sakarya’daki uçuşumuz için konuşuyorum. Daha yüksek bir yerden uçtuğumuz zaman yere inene kadar biraz sabretmek gerekiyor. Ama bu gibi örnekler çok az görüyorum.

Ölüdeniz’ de uçuş yaptığımız zaman yere kaç dakikada iniyoruz?

Hava akımını kullanmadan 25 ile 30 dakika sürüyor. Ama eğer deniz üstüne gelmeden akrobatik hareketler yaparsanız 10 dakikada inmekte mümkündür.

Sakarya‘da kaç dakika sürüyor?

Sakarya’ da yolcularımızı dinamik rüzgarla tutuyoruz. Çünkü burada irtifa 240 metredir. İhtiyacımız olan 20 km varan bir rüzgar şiddeti, onun tepeye çarpmasıyla yaklaşık 15 dakika kadar Sakarya manzarasını izleyebiliyoruz.

Uçuş esnasında havadan veya herhangi bir faktörden kaynaklı yırtılma, delinme gibi bir risk var mıdır?

Böyle bir risk yoktur. Kullanılan malzemelerin düzenli olarak kontrolü ve bakımı yapılıyor. Bilinçsiz bir pilotla, uçuş özelliğini kaybetmiş bir yamaç paraşütü ile uçarsanız tabii ki olur. Böyle bir durumla karşılaşıldığında yedek paraşütünüzle güvenli bir şekilde yere inebilirsiniz.

Yamaç paraşütünde malzemenin kalitesiz olma gibi bir durumu var mıdır? Kullanılan malzemeler sizin kontrolünüz altında mı oluyor?

Biz okul olduğumuz için, öğrenciler bizim kontrolümüz altında oluyor. Bu yüzden bizim kurallarımız çerçevesinde uçuşlar yapılıyor. Öğrencilerimiz bize daha uygun malzemeler ile geldiği zaman, malzeme kalitesinin ne kadar önemli olduğu bilgisini veriyoruz. Yamaç paraşütünde eğitim çok ciddi bir süreçtir. Eğer iyi bir eğitim alıyorsanız kendinizi bu çıkmazlara sokmuyorsunuz. Böylelikle kendinizi riske atmıyorsunuz.

Yamaç paraşütünde hangi hava şartları risklidir? Riskli gibi görünen hava şartlarında da uçuş yapılabilir diyebiliyor musunuz?

Termal hava akımları dediğimiz akımlar vardır. Bu güneşin yeryüzünü ısıtmasıyla doğru orantılıdır ve bu akımlar yükselerek bulutlara kadar bir koridor oluşturuyor. Bu akımlar biraz komplikedir. Bunu söyledikten sonra aklımıza şu gelir; güneşin etkisinin az olduğu zamanlar da uçmam gerekiyor. Gün doğumundan saat 11:00 kadar, saat 17:00 ‘dan gün batımına kadar uçuş yapılır. Özellikle yazın yamaç paraşütü çok yön yapılır. Daha sonrası meteorolojik kurallarımız vardır. Görüşün açık olması gerekir. Kalktığın alanla indiğin alanı görüyor olman gerekir. Rüzgarın şiddetini sürekli gösterecek görsellere ihtiyacımız vardır. Windsock (rüzgar tulumu) dediğimiz bir alet var. Viyadükler de çok vardır. Üçgen, huni şeklinde ve arka tarafı biraz dardır. Basit bir göstergedir ama o bizim her şeyimizdir. Kalkışta ve inişte rüzgar tulumu ile rüzgarın yönünü ve şiddetini çok rahat bir şekilde ölçebiliriz. Limitler içindeyken bu sporu yapmak çok kolay ve emniyetlidir.

Yamaç paraşütü öncesinde mide bulantısı için ne yapmak gerekiyor?

Yamaç paraşütünü profesyonel olarak yapıp bu problemi yaşayan arkadaşlarım vardır. Çok bilindik bir ilacı kullanarak emniyetli bir şekilde uçuşu yapabiliriz. Eğer uzun bir uçuş yapacaksak mideyi yoracak yiyeceklerden kaçınmak gerekiyor.

Yamaç paraşütünde yaşadığın unutulmaz bir aksiyonu bizimle paylaşabilir misin ?

Bende aksiyon biraz fazladır. Bunun sebebi daha da genç olduğum dönemde yarışmacılık kariyerimin tam ortalarında Türkiye’de rekorlar çok kısa mesafelerdi. Şuan da Türkiye’de 400 km yaklaşan mesafelerden bahsedebiliriz. Limitler konusunda biraz gözü kara biriydim. Bu yüzden Türkiye’de sürüklenme rekoru bendedir. Yani teçhizatla yerde, kayaların üstünde parçalanırcasına sürüklendiğimi hatırlıyorum. O olaydan 4 gün sonra da tekrar yarışmacılığa devam ettim. Bu yaşadığım ikinci ciddi bir olaydı. Sonrasında limitlerin olduğunun farkına varıyorsun. Bu limitlerin üstüne yarışmacı bile olsanız gitmiyorsunuz. Beni Sivas’ın dağlarından helikopter alıp Malatya’ya götürmüştü. Hedefimizde Malatya idi. Olaydan bir gün sonra beni Kayseri’ye yaralı bir şekilde götürmüşlerdi. Orada ki arkadaşlarım bana korkarak bakıyorlardı. Hiç bir kırık ve sakatlanma yoktu. Yüzeysel yaralanmalar olmuştu. Ama ciddi bir travma yaşamıştım. O olaydan sonra yarışmacılıktan çok eğitmenlik kariyerine yöneldim. Bilinçsiz bir insanı frenleyecek tek şey eğitimdir.

Yamaç paraşütü eğitiminin kişilere olan maliyeti nedir ?

Türkiye şartlarında, yamaç paraşütü bir havacılık branşı olduğu için çokta mütevazi bir spor değildir. Avrupa şartlarında onların standartlarına göre daha normal olabilir. Yamaç paraşütünün başlangıç eğitiminin maliyeti şuan 1.500 TL’den başlar 3.000 TL’ye kadar eğitimin kalitesine göre değişiklik arz eder. Bu ücreti ödedikten sonra teçhizat size temin edilir. Altı ile yedi gün arasında bir eğitim verilir. Ya da eğitim günlerine dört hafta sonuda diyebiliriz. Bu süreçte öğrenci yönetmeliğe göre 7 ile 10 arasında uçuş yapar. Aldığınız bu eğitim süreci çok meşakkatlidir. Sonrasında öğrenci buna hobi olarak devam ederse 3000 Euro vererek mükemmel bir takıma katılır. Ama bu malzemeyi aldığınız da uzun süreçte (dört ile beş sene kadar) başka bir teçhizat almadan yamaç paraşütü yapılabilir. Sıkıldığınız zaman elinizdeki teçhizatı rahatlıkla piyasada el değiştirebilirsiniz. Yaptığınız yatırımın karşılığını fazla fazla alırsınız. En pahalı ulaşım aracı uçaktır. Bunu değerlendirdiğinizde maliyetin çok olmadığının farkına varırsınız.

Eğitimde neler yapıyorsunuz, nasıl ilerliyor ?

Hafta sonu eğitimlerine katılan bir kişi düşünelim. İlk hafta cumartesi ve pazar günü bir tanışma ve teorik ders anlatımı yapılıyor. Bütün prosedür aktarılıyor. Bir hafta sonra yamaç paraşütü ile tanışıyorlar. Ekipmanı kuşanıyoruz ve yerde nasıl kontrol edeceğimizi gösteriyoruz. İlk çekişlerde yamaç paraşütünü başımızın üstüne alıp, sevk idareyi anlamaya çalıştığımız süreçlerde öğrencilerde moral bozuklukları olabiliyor. Sonrasında öğrenciye nasıl yapıldığını gösteriyoruz. Bu bittikten sonra da alçak tepeye gidiyoruz.

· Alçak tepe nedir ?

Öğrencilerin ayaklarını yaklaşık bir veya iki metre kestiklerini ama sevk idareyide tatbik ettikleri bir tepedir. Burada öğrencinin bizim komutlarımıza uyuyor mu, sevk idareyi tam olarak anlamış mı, kendine olan özgüveni var mı , bunu kontrol ediyoruz. Bu süreçte tamamlandıktan sonra irtifa uçuşuna geçiyoruz. Hem derslikte hem uçuş alanında ciddi brifing veriyoruz. Bu konuda kendime güveniyorum. Her şeyi öğrendikleri zaman artık uçuşu eğlence olarak görüyorlar. İlk uçuş heyecanı çok ciddi bir süreçtir. Yere indikleri zaman kendilerine inanamıyorlar. Motivasyon ve konsantrasyon olmazsa olmaz.

Her uçuş ve inişi görüntüye alıyoruz. Çünkü izleyip nerede hata yaptıklarını gördükten sonra, dersliklerde bunu inceliyoruz. Hatanın tekrar etmemesi için gerekli uyarılar veriliyor. Böylelikle yanlış öğrenmenin önüne geçiyoruz.

Uçağa bindiğimiz zaman ilgili olanlar bilir. Uçak kalkarken ve iniş yaparken ki o beş dakikalık süreç önemlidir. Çünkü bir risk arz eder. Yamaç paraşütünü uçakla bağdaştırdığımız zaman böyle riskli olduğu bir dakikası var mıdır?

Uçaktaki prosedürle aynıdır. Uçak nasıl kalkarken belirli bir hıza ve kuvvete ulaşması gerekiyorsa, yamaç paraşütü içinde çok iyi bir kalkış koşusu yapmanız gerekiyor. Uçağın o kalkıştaki hücum açısını pilot kontrolde tutmazsa uçak kontrolden çıkar. Bu açıyı frenlerle ayarlıyorsunuz. İniş yaparken de aynı şekilde dikkatli olmak gereklidir. Bütün hava araçları bu konuda aynıdır. Altınızda belirli bir irtifa olmadığı için iniş yaparken de onu ayarlamak ve ön görmek gerekiyor. Önemli olan emniyetli inmektir. İniş takımlarımızayaklar olduğu için teknik ayakkabılara ihtiyaç vardır.

Eğitmen olmak için hangi süreçlerden geçiyoruz? Nasıl başlamak gerekiyor? Şartları nelerdir?

Ekstremi yönetmenin en iyi yolu disiplindir. Disiplin olduktan sonra her şey yapılabilir. Eğitmenlik dendiği zaman şu ikisini birbirinden ayırmak isterim; tandem uçuyor olmak eğitmen olmak değildir. Eğitmen olmak kolay bir süreç değildir. Uçuşta birinin sorumluluğunu almakla dışarıdan birinin sorumluluğu almak çok farklıdır. Kendimden örnek verecek olursam. Üç yıllık bir süreçtir. Bu süreç kişiden kişiye değişmiyor minimum üç yıllık bir süreç yaşıyorsunuz. Başlangıç eğitimi, orta düzey pilot eğitimi, pilot eğitimi, deneyimli pilot eğitimi ve daha sonra öğretmenlik eğitimi alıyorsunuz. Bu sürece geldiğiniz zaman yaklaşık 500 uçuş yapmış oluyorsunuz. Tekniğinizinden daha önemli olan karakterinizin bu sorumluluğu almaya uygun olup olmayacağıdır.

Senin hem Sakarya’da hem de Pamukkale’de lokasyonun var. Buralarda ne yapıyorsun biraz bahseder misin?

Bu iki lokasyonda yamaç paraşütünün her seviyesinde eğitim sunuyoruz. Yamaç paraşütü sadece başlangıç eğitimden ibaret değildir. Her seviyede eğitim vardır. Bunun haricinde Sakarya’da showroom ve paraşütlerin bakımının yapıldığı servisimiz mevcuttur. Pamukkale de ise daha çok ileri düzey eğitimler veriliyor.

İnstagram: @abdullah_yildiz_official – @ilkertulunay